Orthopedie

Wat is heupdysplasie?

De heup is een gewricht waarvan de delen normaal gezien mooi in elkaar passen. Bij een hond met heupdysplasie passen de gewrichtsdelen niet goed in elkaar, zodat het dier gemakkelijk artrose ontwikkelt en last krijgt van gewrichtspijn naarmate de hond ouder wordt.

Heupdysplasie komt voor bij alle hondenrassen, maar over het algemeen hebben grotere honden zoals bordeaux dog, duitse herder, labrador,… er vaker last van. Hoewel heupdysplasie vaak een genetische afwijking is, kunnen ook omgevingsfactoren het risico op deze afwijking vergroten, bv overdreven beweging, verkeerde voeding, overbelasting,…

Wat zijn de symptomen van heupdysplasie?

• Manken
• Moeilijker rechtkomen/cirkelen alvorens te gaan liggen
• Stijfheid
• Janken
• Niet meer willen wandelen/spelen/ trap opgaan
• Huppelen/konijnengang
• Wat kunnen we doen voor een hond met heupdysplasie?

Behoud lichaamsgewicht

Gewicht speelt een heel grote rol bij honden met heupdysplasie. Overgewicht moet ten allen tijde vermeden worden omdat al dat extra gewicht de heupen nog meer belast. Dit is echt zeer belangrijk en is zelfs het eerste werkpunt na de diagnose van heupdysplasie!

Ondersteuning van de gewrichten

We kunnen de gewrichten ook extra gaan ondersteunen door voedingssupplementen te geven. Ze zorgen voor een betere smering van de gewrichten, ondersteunen en versterken het kraakbeen en verlichten ook de ongemakken. 

Deze supplementen kan je gaan toedienen in de vorm van tabletten, poeder of vervat in een voeding, specifiek gemaakt voor honden met gewrichtsaandoeningen.

De ondersteuning van de gewrichten is ook een heel belangrijk aspect in de behandeling van heupdysplasie. En supplementen hebben het grote voordeel dat ze langdurig (levenslang) kunnen gegeven worden zonder bijwerkingen.

Pijnbestrijding

Bij acute gevallen met pijn schrijven we een ontstekingsremmer voor die snel verlichting brengt.

Beweging

Beweging is zeer belangrijk voor een hond met heupdysplasie, maar deze beweging moet gecontroleerd gebeuren!

De spieren rondom de heupkop moeten zo goed mogelijk getraind worden, zodat deze spieren ook kunnen helpen de heupkoppen in de kom te houden en steun te geven.

Nog belangrijk is dat deze beweging met  regelmaat wordt toegepast. Liever elke dag 30 minuten wandelen dan 1 keer in de week 2 uur wandelen.

Wat mag wel: aangelijnd wandelen, fietsen, joggen, rechtdoor wandelen, zwemmen

Wat mag niet: bruuske bewegingen zoals apporteren, spelen met andere honden, korte draaien, trappen en zware ondergrond (bv mul zand).

Een mooi voorbeeld van beweging voor een hond met heupdysplasie is bv 2 tot 3 keer per dag 30 minuten wandelen, aangelijnd of gewoon rechtdoor.

Omgeving aanpassen

Bij honden met heupdysplasie moet vermeden worden dat ze op koude vloeren of lang in tocht of vochtigheid liggen.

Zorg voor een comfortabele bedding zodat ze zacht en warm liggen, maar toch makkelijk kunnen rechtstaan. Hiervoor bestaan speciale orthopedische kussens.

Vermijd zoveel mogelijk dat de honden trappen moeten doen of op gladde vloeren moeten lopen.

Ook in en uit de auto springen moet voorzichtig gebeuren.

Operatie

Voor patiënten waarbij de hierboven beschreven behandelingen ontoereikend zijn, behoort een operatieve ingreep ook nog altijd tot een van de mogelijkheden.

Dit kan besproken worden met de dierenarts.

Wat is het?

Het woord hernia staat voor een uitpuiling of een breuk. 

In het geval van de perineale hernia is er sprake van een uitstuilping of breuk rondom de anus. De uitstulping verschijnt tussen de verslapte of gescheurde spieren, waardoor honden moeite hebben met stoelgang maken en waar je soms echt een verdikking kan zien rond de anus.

In deze uitstulping kan een stuk darm, de blaas of vet in komen vast te zitten. Daarom is het belangrijk dit probleem aan te pakken!

Soms heb je een hernia aan 1 kant, of aan beide kanten.

Welke honden hebben er last van?

We zien dit soort hernia’s vooral bij niet gecasteerde mannelijke honden van middelbare tot oudere leeftijd.

Je merkt vooral klachten op zoals pijn bij het maken van stoelgang, persdrang en moeilijk stoelgang maken.

Het is een erg vervelend probleem voor de hond dat steeds erger kan worden als de breuk steeds erger wordt.

Diagnose

De diagnose wordt gesteld aan de hand van de klachten en uitzicht van het probleem. De dierenarts zal ook rectaal voelen om zo te kunnen localiseren waar de breuk zich precies bevindt en hoe groot deze is.

Wat kan er aan gedaan worden?

De enige goede manier om van een perineale hernia verlost te worden is via een operatie.

Deze operatie wordt uitgebreid besproken met de eigenaar. Ieder geval is anders en heeft soms een andere benadering nodig.

Castratie is zeker ook nodig, omdat we dit vooral zien bij niet gecasteerde reutjes. 

Prognose

​De prognose is goed, als er ook goed aan nazorg wordt gedaan. 

De hond mag absoluut niet aan de draadjes bijten of likken en moet tijdens het herstel dus ALTIJD een kap dragen.  

De wondes zelf moeten goed proper gehouden worden van eventuele stoelgang of andere bevuiling.

Soms wordt de voeding in net begin aangepast zodat de hond weinig hoeft te drukken tijdens het stoelgang maken.

Wat is artrose?

Artrose is een aandoening van een of meerdere gewrichten waarbij de kwaliteit van het kraakbeen achteruit gaat en we spreken van slijtage van het gewricht.

1 op de 5 honden heeft last van artrose en is de belangrijkste oorzaak van chronische pijn bij honden. Risico factoren zijn leeftijd, grootte van de hond en overgewicht.

Wat merken we aan het kraakbeen?

• Dunner
• Minder gewrichtsvocht
• Ontsteking (artritis)
• Onregelmatige gewrichtsoppervlak
• Botwoekeringen
   

Beschadiging door slijtage zorgt voor loskomend kraakbeen, waardoor bot komt bloot te liggen.

Er komen ontstekingsreacties op het losliggend kraakbeen, waardoor het gewricht ontstoken geraakt.

Een ontstoken gewricht is een pijnlijk gewricht.

Symptomen

• Manken
• Niet willen bewegen, veel ‘slapen’
• Moeilijker de trap op lopen, in de auto springen
• Stijf zijn na periode van rust, moeilijk rechtkomen
• Moeilijk gaan liggen, cirkelen voor het liggen
• Pijn bij manipulatie van het gewricht
• Toegenomen agressie of prikkelbaarheid

Pijnverloop bij artrose

In een beginfase  is er geen continue pijn maar opflakkeringen

Progressief ziet men steeds kortere periodes zonder pijn, periodes met pijn worden steeds langer

In een ergere fase is er sprake van continue pijn

Na een opstoot van pijn blijft de pijnscore steeds hoger dan voordien

Genezing is niet mogelijk , daarom is goed pijn management nodig!

Vicieuze cirkel 

Onder invloed van pijn gaat de hond minder bewegen. Daardoor krijgen we spierafbraak. Het verminderen van de spieren zorgt voor gewrichtsinstabiliteit en kraakbeendegeneratie. Dit zorgt op zijn beurt voor meer ontsteking en dus ook meer pijn, waardoor de hond minder gaat bewegen etc.

Waarom pijnmanagement?

Omdat het een progressief probleem is, met steeds wederkerige en steeds hardnekkigere opstoten, is het belangrijk van kort op de bal te spelen. Het doel van de behandeling is een opstoot zo traag mogelijk te laten opflakkeren.

Wat is vaak het probleem?

Eigenaar:

“Het gaat beter met de hond dus we zijn gestopt”

“Flesje was leeg en hij mankte niet meer”

“Doordat we de klachten verbeterd vinden zien we vaak geen reden voor een controle behandeling”

De eigenaar ziet vaak geen reden voor een continue behandeling. Maar door vroegtijdig te stoppen zorgen we voor terugkeer van de klachten.

Wat is een kruisbandruptuur?

Een ruptuur van de voorste kruisband is een van de meest voorkomende oorzaken van achterpootmanken bij de hond. De voorste gekruiste band kan volledig of gedeeltelijk gescheurd zijn. Door het afscheuren van de kruisband wordt de knie instabiel, bij elke stap die uw hond zet, schuift tijdens de steunfase het onderbeen naar voor. Dit geeft pijn en op langere termijn arthrose.

Symptomen

• Hond is plots mank
• Veel pijn
• Knie staat dik
• Hond gaat anders zitten of liggen om zijn knie te ontlasten

Oorzaak

De oorzaak van een scheur in de kruisband is niet altijd makkelijk te bepalen. Het kan door een verkeerde beweging zijn of afwijkende stand van de achterpoten. 

Diagnose

Bij kleinere honden is soms al gewoon tijdens het klinisch onderzoek te voelen dat de voorste kruisband is gescheurd. 

De diagnose kan ook worden gesteld aan de hand van RX opnames van de knie. Daarop kunnen we duidelijk zien of de kruisband volledig gescheurd is.

Behandeling

De behandeling hangt af van verschillende factoren: de grootte en leeftijd van de hond, de ernst van de klachten, het verlangen van de eigenaar (wat wil hij graag met de hond nog doen)

Conservatief

Soms (voornamelijk bij kleine rassen) wordt er gekozen voor een behandeling van rust, pijnstillers en fysiotherapie. 

Dit wordt besproken met de dierenarts.

Operatief

Er bestaan verschillende operatie technieken om deze aandoening te behandelen. Alles wordt met de dierenarts besproken om voor de hond in kwestie de meest geschikte aanpak te kiezen.